گزارش بازدید از موزه دارآباد تهران به قلم آقای معصومی از فراگیران دوره پنجم راهنمایان طبیعت گردی موسسه گردشگری میزبان

آشنایی با خزندگان و دوزیستان ایران عنوان یکی از سرفصل های دوره راهنمای گردشگری طبیعت گردی است که در آن به تعریف خزندگان و دوزیستان و بررسی و نحوه زندگی و شناخت رفتارهای این موجودات و نحوه برخورد گردشگران در طبیعت پرداخته است و ما به عنوان یک راهنمای طبیعتگردی باید با این موضوع کاملا آشنا باشیم، با توجه به موقعیت کشور ایران و آب هوای مناسب برای زندگی گونه های بیشماری از خزندگان و دوزیستان قطعا ما در طبیعت با این موجودات دوست داشتنی برخورد خواهیم داشت.
لذا با توجه به سرفصل آموزشی و گذراندن کلاس تئوری با حضور استادگرانقدرآقای کامران کمالی در موسسه گردشگری میزبان قزوین، قرار بر این شد که در غالب یک تور آموزشی ،از موزه حیات وحش دارآباد تهران داشته باشیم و از نزدیک با خزندگان و دوزیستان آشنا شویم.تاریخ بازدید با هماهنگی های انجام شده در تاریخ ۹۸/۰۷/۱۱ قرار حرکت در ساعت ۸ صبح روز پنجشنبه در محل پارک سوار شهید بهشتی قزوین تعیین شد و تعداد ۱۵ نفر از اعضای کلاس در محل حاضر شده و سوار مینی بوس هماهنگ شده توسط موسسه میزبان شدند و در ساعت مقرر حرکت انجام شد.
لازم به ذکر است سرپرستی این برنامه به عهده آقای دکتر آرمین آچاک از مدرسین گردشگری قزوین بود.
درساعت ۱۰:۳۰ به موزه رسیدیم و در محوطه بیرونی موزه منتظر ورود استاد کمالی بودیم که در طی این مدت اعضای گروه از چند گونه از پستانداران و پرندگان که در محوطه نگهداری میشد از جمله خرگوش لوپ و شاه بوف بازدید کردند.در فضای سبز محوطه هم نمونه درختچه ارس وجود داشت که آقای آچاک توضیحی راجع به این گونه گیاهی ارائه نمودند.

قبل از هر چیز توضیحی راجع به موزه دارآباد خالی از لطف نیست:
موزه آثار طبیعی و حیات وحش دارآباد، در زمینی به مساحت ۱۲۰۰۰ متر مربع در منتهی الیه شمال شرقی تهران در محله دارآباد، بنا شده است. این موزه با هدف بررسی میراث طبیعی و انتقال این دانش از طریق آموزش و به نمایش گذاردن نمونه های قابل نگهداری در جهت افزایش دانش زیست محیطی مردم و تشویق به حفاظت از آنها درسال ۱۳۷۲ تأسیس گردید.

در محوطه ی بیرون از ساختمان یک برکه وجود داشت که در آن گونه ای از وزغ زندگی میکرد که توسط یکی از راهنمایان حاضر در محوطه موزه نشان داده شد و توضیحی راجع به نحوه زندگی و تغذیه و رشد و تکامل این دوزیست داده شد .
بعد از ورود به ساختمان وارد سالن بزرگی شدیم که در آن نمونه های تاکسیدرمی از انواع پستانداران و پرندگان ایران وجود داشت و راهنمای سالن نحوه اجرای تاکسیدرمی و دلیل انجام آن را توضیح دادند و همچنین به معرفی گونه های موجود در سالن پرداختند .

در سالن بعدی چند نمونه جالب از حیوانات تاکسیدرمی جلب توجه همه را برانگیخت از جمله یک پلنگ ایرانی در حال شکار بود و همچنین گور ایرانی که تنها فرد سم وحشی ایران است بسیار جالب بود. از مهیج ترین گونه تاکسیدرمی شده میتوان یوز پلنگ ایرانی که یک خرگوش را دهان گرفته بود را نام برد زیرا دیدن یوز حتی در طبیعت به راحتی برای ما قابل دیدن نیست و این شانس بزرگی بود که این گونه را از نزدیک مشاهده کنیم. همچنین میتوان از تاکسیدرمی تنها پرنده اندمیک ایران “زاغ بور” نام برد که توانستیم از نزدیک آن را مشاهده کنیم و برای تمام بچه ها بسیار جذابیت داشت.

نهایتا با عبور از سالن آبزیان که انواع گونه های ماهیان آب شیرین و آب شور در آن نگهداری میشدند به سالن مهیج و کمی دلهره آور خزندگان و دوزیستان رسیدیم که استاد کمالی هم به تیم پیوستند و توضیحاتی را راجع به گونه هایی مانند لاک پشت لاک نرم چینی و لاکپشت برکه ای ارائه نمودند.
در مرحله بعد شانس دیدن یک گونه مارمولک دوست داشتنی به نام گکوی پلنگی را داشتیم و حتی به لطف جناب آقای کمالی و همکاری مسئولین سالن ، اجازه لمس کردن این گکوی خوش نقش و نگار را به ما دادند.
سپس دیدن مارمولک لوس مار ، که اگر به شخصه آنرا در طبیعت مشاهده میکردم فکر میکردم که نوعی مار میباشد اما آقای کمالی توضیح دادند که این یک نوع مارمولک میباشد که بر اثر مرور زمان و دلایل مختلف دست و پای خود را از دست داده و به این شکل تکامل پیدا کرده است.
گونه های بعدی از انواع مارها مانند مار آتشی، افعی شاخدار، گرزه مار ،کورمار بلوچستانی و… را بازدید کردیم به همراه توضیحات استاد کمالی که مطالبی راجع به نحوه زندگی آنها به ما دادند.
ما توانستیم چند گونه از این مارها و مارمولک هارارا دست بگیریم و این تجربه جالبی برای همه اعضای کلاس بود،و همچنین یک نوع تمرین غلبه بر ترس از این جانوران.
در قسمت انتهایی سالن یک گونه از ایگوآنا نگهداری میشد که عکس العمل های جالبی نسبت به حرکت بازدید کنندگان از خود نشان میداد ، و استاد کمالی فرمودند که چندین مورد مشاهده شده که این جانوردر طبیعت رهاسازی شده یا فرار کرده که متاسفانه در طبیعت و زیستگاه ایران یک خطر برای سایر جانداران هم رده به وجود می آید و یک گونه آسیب زننده است.

در پایان بازدید ازسالن خزندگان با توجه به وقت آزادی که داشتیم از موزه زمینشناسی در طبقه فوقانی ساختمان بازدید کردیم که بازدید ازاین مجموعه هم خالی از لطف نبود.
در نهایت با یک عکس یادگاری در ساختمان موزه این خاطره شیرین و آموزنده را ثبت کردیم.
قسمت جذابتر این سفر بازدید از مجموعه عقربها بود که در آن عقرب ها به صورت زنده نگهداری میشد و انواع گونه های عقرب موجود در ایران وجود داشت، از جمله عقرب گادیم خطرناکترین عقرب در ایران که سالانه باعث مرگ ده ها نفر در استانهای جنوبی کشور از جمله خوزستان میشود.
متصدی سالن عقربها ، با پنس مخصوص عقربها را میگرفت و روی دست ما میگذاشت که این قسمت ترسناک ترین قسمت بازدید ما بود.
در ساعت ۱۳ بعد از ثبت عکس یادگاری در خروجی مجموعه دارآباد سوار ماشین شدیم و بعد از توقف نیم ساعته در یکی از رستورانها برای صرف ناهار به سمت قزوین حرکت کردیم و با توجه به ترافیک همیشگی کرج در ساعت ۱۸:۳۰ به قزوین رسیدیم و این شد یک سفر خاطره انگیز، آموزشی و جذاب برای ما .